عقب ماندگی ذهنی:

در بین کودکان استثنایی افرادی هستند که از لحاظ ویژگی های خاص جسمانی، ذهنی، عاطفی و روانی نمی توانند از تسهیلات و امکانات مختلف جامعه به نحو مطلوب برخوردار شوند و نیاز به توجه و حمایت مخصوص دارند. به این کودکان کم توان می گویند.

مطابق آمارهای بین المللی که براساس تحقیقات و مطالعات فراوان به دست آمده اند حدود 5/2 درصد از کل دانش آموزان در سنین مدرسه دچار اختلال در رشد ذهنی هستند و قادر به استفاده از برنامه های عادی آموزش و پرورش نیستند. از این رو لزوم شناخت هر چه وسیع تر این کودکان و اتخاذ تدابیر و روش های مناسب برای تعلیم و تربیت آنان و آشنایی هر چه بیشتر با علل عقب ماندگی ذهنی و اجرای روشهای پیش گیری از آن امری واجب واجتناب ناپذیز است.

به طور کلی از تمام تعاریف این طور معلوم می شود که عقب ماندگان ذهنی افرادی از جامعه هستند که از نظر فعالیت های ذهنی نسبت به هم سالان خود نارسایی داشته و در نتیجه نمی توانند از انتظارات و تقاضای خانواده و جامعه برآیند و از توانایی یادگیری، همسازی با محیط، بهره برداری از تجربیات، درک مفاهیم، قضاوت و استدلال صحیح به درجات مختلف محروم اند و این نارسایی از بدو تولد یا مراحل اولیه کودکی وجود دارد.

تشخیص معلولیت ذهنی:

کودکی که قبل از تولد یا به هنگام تولد و یا پس از تولد، مغزش دچار آسیب و یا به عفونتی مبتلا شده است، در نتیجه اختلالاتی در ادراک، تفکر و رفتار عاطفی به صورت مجزا و یا به شکل ترکیبی از وجود بروز می دهد که می توان با آزمون های خاص آن را تشخیص داد. برای رفع یا جبران آن چه که مانع یادگیری به هنجار کودک می شود و یا آن را کند می کند روش های ویژه ای ابداع و مطرح شده که در سازمان های رسمی آموزشی و توان بخشی به کار گرفته می شود.